ساكنين استان زنجان را اقوامي از آريايي ها، گرجي ها و قبيله هايي از كناره رودخانه هاي استان سكونت دارند. البته در بلندي ها و كوه پايه هاي استان گروهي از مردماني زندگي مي كنند كه به علت اختلاط نژادي اندك هنوز به ظاهر آريايي باقي مانده اند . مردم اين استان به زبان تركي آذري صحبت مي كنند ولي همسايگي و نزديكي به پايتخت باعث گرايش به زبان فارسي شدهاست. به غير از زبان تركي و فارسي در بخش هاي مختلف استان زبان هاي ديگر مورد استفاده است. در شمال استان زبان تركي مخلوط با زبان گيلكي، در شرق متمايل به زبان فارسي، در جنوب غربي زبان كردي، در غرب زبان تركي آذربايجاني و در جنوب استان نيز با گرايش زبان فارسي و تاتي تكلم ميكنند . . ايلات خمسه شامل ايلهاى شاهسون، اوصانلو، مقدم، بيات و خدابندهلو مىباشند. ايل شاهسون از قبايل بزرگ افشارى و دويرانى تشكيل شده است . ايل دويران به 15 شعبه تقسيم مىشده ودر دره قزل اوزن از گروس بالاى نيكى كند تا پل قافلان كوه زندگى مىكردهاند . ايل افشار دويرانى بين ابهر رود و گروس زندگى مىكردهاند و شامل قبايل بديرلو، جهانشالو، جمعه لو و قراسانلو مىشدهاند ييلاق آنها بالاى سلطانيه و كوهستان طارم بوده و هم اكنون در آن منطقه ساكن شده و به كشاورزى مشغولند ايل اوصانلو از ديگر ايلات خمسه است كه در شهرستان زنجان به دامپرورى و كشاورزى مشغولند . ايل مقدم در قسمتهاى شمالى ابهر تا قريه بويون در شمال سلطانيه پراكندهاند و هم اكنون به صورت يكجانشينى روزگار مىگذرانند ايل بيات و خدابندهلو نيز از ايلات بومى شهرستان زنجان مى باشند. این مجموعه در هفت قسمت تهیه و تولید شده است. برای دیدن تمام قسمت های این مجموعه مستند و ویدیوهای بیشتر از آداب و رسوم ایرانیان به کانال تلوبیران مراجعه فرمایید. تهیه کننده و کارگردان: اسماعیل کرمی www.aparat.com/Telewebiran